ANA SAYFAKARACİĞER HASTALIKLARIPANKREAS ve SAFRA YOLARI HASTALIKLARIYEMEK BORUSU -MİDE HASTALIKLARIBARSAK HASTALIKLARISİSTEMİK HASTALIKLARBASINDANFotoğraflarİLETİŞİM
Prof.Dr.LeventDemirtürk Gastroenteroloji Uzmanı
444 25 99 (EMSEY HASTANESİ)
Kronik b Hepatit
Kronik c Hepatit
Siroz
Alkole Bağlı Siroz
Sarılık
Karında Sıvı Toplanması (Asit)
Karaciğer Yağlanması

Bu bölümde alkole bağlı olmayan Karaciğer yağlanmasından bahsedilecektir.
Alkole bağlı olmayan(20gr/gün üzerinde alkol kullanmayan hastalarda) Karaciğer yağlanması, alkol dışı yağlı Karaciğer hastalığı olarak tanımlanır.
Alkol dışı yağlı Karaciğer hastalığı
  • Tek başına yağlı Karaciğer(Hepatosteatoz) hastalığı
  • İltihapla birlikte yağlı Karaciğer(Steatohepatit) hastalığı olmak üzere iki farklı grubu kapsayan sendromdur.
Yağlanmanın Nedeni
  • Alkol dışı yağlı Karaciğer hastalığından vucuttaki şeker metabolizmasından sorumlu insüline karşı oluşan direncin sorumlu olduğu belirtilmekte olup,metabolik sendrom bulguları [tansiyon yüksekliği,karın çevresinin fazlalığı (erkekde 102cm,kadında 88cm üzerinde),HDL Kollesterol ün düşük olması (erkekde 40,kadında 50’nin altında),trigliserid yüksekliği(≥150) ,şeker hastalığı( ≥110) bulgularından 3’ü varsa metabolik sendrom olarak tanımlanır ve koroner kalp hastalığı riski ile birliktedir] olan hastalarda sıklıkla birlikte görülür.
  • Daha az yaygın olarak kortizon, metotreksat, amiodaron,tamoksifen gibi ilaçlara
  • Hızlı kilo vermeye
  • Damardan beslenme gibi durumlara
  • Lipodistrofi, disbetalipoproteinemi gibi hastalıklara bağlı olarak gelişebilir.
Görülme Sıklığı
KC biyopsisi yapılan hastalarda Alkol dışı Karaciğer yağlanması(tek başına yağlanma+iltihaplı yağlanma) görülme oranı %15-39 iken ,iltihaplı Karaciğer yağlanması görülme oranı %1.2-4.8 arasındadır.Otomobil ve uçak kazasında ölen hastalarda Alkol dışı yağlı Karaciğer hastalığı görülme oranı sırası ile %24-%16 , iltihaplı yağlanma görülme oranı sırası ile %1.2-%2.1 arasında bulunmuşdur.Toplumda US uygulaması sonuçlarına göre Alkol dışı yağlı Karaciğer gözlenme oranı %16.3-%24 arasında bulunmuşdur.İleri derecede şişman hastalarda alkol dışı yağlı Karaciğer oranı %86-%96, iltihaplı yağlı Karaciğer oranı %24-25 olarak saptanmışdır.Amerikada 2025 yılında iltihaplı yağlı Karaciğer hasta sayısının >25milyon olacağı ve halen hepatit C hasta oranının 10 katı olacağı düşünülmektedir.

Alkol Dışı Yağlı Karaciğer Hastalığı İle Birlikde Olan Risk Faktörleri
Hernekadar alkol dışı yağlı Karaciğer hastalığı şişman olmayan hastalarda da görülebilirse de başlıca risk faktörleri
  • Metabolik sendrom(yukarıda tanımlandı),şişmanlık ve şeker hastalığı
  • İnce barsağın üst kısmını alt kısmına bağlayan ameliyatlar
  • Kan yağlarının yüksekliği
  • Hızlı kilo verme
  • İlaçlar
  • Damardan beslenme
  • Metabolik hastalıklardır 
Belirtileri
Hastaların çoğunda belirti vermez(%48-100). Hastalık tesadüfen labaratuvar testlerinde veya tansiyon yüksekliği,şeker hastalığı veya kan yağ yükseklikleri gibi sık gözlenen hastalıkların takipleri esnasında saptanır.Bazı hastalarda özellikle çocuklarda karnın sağ üst kısmında huzursuzluk veya dolgunluk hissi,halsizlik ve yorgunluk olabilir.Daha önce farkedilmeden ileri dönem siroz bulguları ile de karşımıza çıkabilir.

Muayene bulguları
En sık bulgu hastaların %50’sinde görülen Karaciğer büyüklüğüdür. Siroz bulguları sadece geç dönem hastalarda görülür.
Labaratuvar Anormallikleri
Karaciğer enzim yükseklikleri(AST/ALT oranı genellikle <1,ALP,GGT yüksek olabilir), Ultrasonografide Karaciğer büyüklüğü,yağlanma lehine bulguların gözlenmesi.
Karaciğer Biyopsisi
KC biyopsi ihtiyacı tartışmalıdır.Ortaya konulan farklı bir tedavinin olmaması, biyopsi ihtiyacı azalmasının temelini oluşturur. Bununla birlikde histolojik değerlendirmede alkol dışı yağlı Karaciğer hastalığının alt gruplarını ayırt etmeyi,şiddeti,hastalığın daha sonraki süreci ile ilgili fikir verebilmesi ve tedavide yönlenmeye imkan sağladığı belirtilmektedir.Sonuçda KC biyopsisi ileri dönemlerdeki gidiş ile ilgili önceden fikir verebilen tek metottur.Ayrıca özel takip ve tedavi gerektiren belirti vermeyen sirozu belirleyebilir.
Alkol dışı yağlı Karaciğer şüphesi olan tüm hastalara da biyopsi yapmak hem kolay değil,hem de etik değildir. Pratikde hastanın diyet,eksersiz ve alkol almaması olarak ifade edilen yaşam alışkanlıklarındaki değişikliklerin önerilmesi ile 6 ay ertelenebilir.Bu süre sonunda Karaciğer enzimleri hala yüksekse biyopsi düşünülmelidir.

Klinik Gidiş
Özellikle metabolik sendromlu hastalarda olmak üzere alkol dışı Karaciğer yağlanmalı hastaların %5-20’sinde iltihaplı yağlanma olduğu belirtilmektedir .İltihaplı yağlanma olan hastalarda fonsiyon göstermeyen bağ dokusunun oluşumuna ilerleme süresi yaklaşık 5 yıldır.
İltihaplı yağlı Karaciğer hastalarında 3-8.3 yıl da %0-7 sirozun gözlendiği belirtilmektedir . Nedeni ortaya konulamayan siroz hastalarından %50’ye yakınının İltihaplı yağlı Karaciğerden kökenini aldığı belirtilmektedir.

Tedavi
  • Kilo Vermek
Hernekadar karşılaştırmalı çalışmalar olmasa da kilo vermenin itihaplı yağlı Karaciğeri düzelttiği ve pratikde kullanıldığı belirtilmektedir. Hastalara ağırlıklarının %5-10’unu verecek şekilde haftada 500gr-1.5kg kilo verilmesi tavsiye edilmektedir. Genelde porsiyonunun düşürülmesi ,karbonhidratdan fakir,doymuş yağ içermeyen, meyve ve sebze miktarı arttırılmış diyetin faydalı olabileceği belirtilmektedir.
  • Fizik Eksersiz
Tek başına fizik aktivitenin KC yağlanması üzerine etkisi çalışılmamışdır.Hayvanlarda ise yüksek yağlı diyete bağlı yağlanmanın gelişimini engellediği belirtilmektedir.Diyet ve eksersizin birlikde daha etkili olduğu ,25-30kcal/kg ideal vucut ağırlığı/gün diyet ve hergün eksersiz ile 3 ayda iltihaplı yağlı Karaciğer hastalarının durumunun düzeldiği belirtilmektedir. Fizik ekzersiz olarak haftada 5-7 gün ,herbiri 30-45 dakika süren orta derecede aorobik önerilmektedir.
  • Omega3 Yağ Asidi
Balık yağının,KC de trgiliseridlerin sentez ve depolanmasından sorumlu “sterol regolatuar element bağlayan protein-1(SERBP-1) ‘i baskıladığı belirtilmektedir.Bunun yanında AST ve ALT seviyesinde belirgin düşüş sağlayamasa da trigliserid ve tokluk kan şekerinde düşüş sağlayabildiği de belirtilmektedir. 2gr/gün balık yağının Ultrason tanılı yağlanmada gerileme sağladığı da belirtilmiştir.

İlaç Tedavisi
Kilo kaybı dışında ilaç tedavisinin etkileri maalesef net değildir. Halen tedavide 4 grup ilaca yönlenilmiştir
a-Antioksidanlar
b-İnsülin hassasiyetini arttıranlar
c-Karaciğer koruyucular
d-Lipit düşüren ajanlar

Değerli hastalar Karaciğer yağlanması rahatsızlığınız yönünden mutlaka hekim kontrolunde takibinizin gerekli olduğunu önemle vurgulamak isterim 

Her hakkı mahfuzdur kopyalanamaz,kullanılamaz


 
ANA SAYFAKARACİĞER HASTALIKLARIPANKREAS ve SAFRA YOLARI HASTALIKLARIYEMEK BORUSU -MİDE HASTALIKLARIBARSAK HASTALIKLARISİSTEMİK HASTALIKLARBASINDANFotoğraflarİLETİŞİM