Makatta çatlak-Yırtık(Anal Fissür);makat bölgesinde duyulan şiddetli ağrının en yaygın nedenlerinden birisidir.Makat çatlağı,düzgün, uzunlamasına yırtık veya ülser şeklinde ,makat ağzından içeriye doğru (iç hemoroid bölgesinin altına kadar) uzanım gösterebilir.
Çatlağın Nedenleri
Makatta çatlağa neden olan faktörler tartışmalıdır.
- Genellikle kalın dışkının önce makat yüzey tabakasında çatlağın başlamasına ,daha sonra da yırtığın gelişmesine neden olduğu belirtilmektedir.
- Bol miktarda, patlar şekilde ishal ataklarının da makatta yırtığa neden olabileceği belirtilmektedir. Sonuçta her iki durumda da makat bölgesine travma etkisi ile yırtık oluşabilmektedir.
- Makatın iç bölgesinde yer alan,kasılarak büyük abdestin istem dışı kaçışını önleyen kas tabakasının(iç sfinkter) basıncındaki normalin üstündeki basınç artışının da çatlağın-yırtığın ilerlemesine,devamlılığına neden olduğu belirtilmektedir.
Çatlağın Sınıflaması
- Akut(yeni başlayan),kronik(uzun süreli)
- Nedeni belli olmayan(primer),ikincil bir nedene bağlı(sekonder) fissürler olarak sınıflandırılır.
İkincil bir nedene bağlı(sekonder) fissürler,nedeni belli olmayan çatlakların aksine makatın yan duvarlarında ve iç hemoroid bölgesinin altında bulunabilirler. Bu gurup çatlaklar Crohn hastalığı,ülseratif kolit,cinsel temasla bulaşan hastalıklar,AIDS, tüberkuloz veya lösemi hastalarında gözlenebilir.
Çatlaklar çoğunlukla nedeni bilinmeyen (primer) çatlaklardır.Genellikle genç ve orta yaş grubunda görülmekle birlikte,diğer yaş gruplarında da görülebilir.Bebeklerde makattan kanamanın en sık nedenidir. Makat çatlağı erkek ve kadınlarda eşit oranda görülür.Ancak bayanlarda makatın ön duvarında daha sık görülür.
Akut(yeni başlangıçlı) fissürün tanısı genellikle hastanın hikayesinden konulur. Hasta tuvalete çıkışı esnasında makatta şiddetli ağrı duyar.Hastalar ağrıyı keskin ve yırtılır şekilde tarif ederler. Hekim tarafından yapılan makat muayenesi ile tanı teyit edilir.Anal kanalın ön veya arka duvarında çizgi şeklinde yırtık veya ülser gözlenir. Hastalarda sıklıkla parmak veya anaskop muayenesi ağrılıdır.
Tedavi
Tıbbi tedavi;
- Kabızlığın önlenmesi
- Steroitli merhemler,ağrı dindirici merhemler
- İç sfinkter basıncını düşüren tedaviler
- Gliserol trinitrat
- Kalsiyum kanal blokörleri
- Botilinum toksin enjeksiyonları
Tıbbi tedaviden cevap alınamayan hastalarda
Cerrahi tedavi planlanır
Therapy of Digestive Disorders M Michael Wolfe
| 
